* Ook in dit artikel kun je ‘hem en zijn’ vervangen door ‘zij of haar’ wanneer het een vrouwelijke narcist betreft.
Wanneer jij om welke reden dan ook, er écht niet onderuit kunt feestdagen in het bijzijn van één of meerdere narcisten door te brengen, geef ik hier een aantal tips om er zo ongeschonden mogelijk uit te komen.
Waarschijnlijk zul je er wél geschonden uitkomen. Het is bijna onmogelijk niet (her)beschadigd te raken. Maar je kunt wel proberen de schade te beperken.
Vier tips om jezelf te beschermen tegen de narcist
Als je feest -of belangrijke dagen moet doorbrengen met één of meer narcisten in je leven zijn er een aantal manieren waarmee je je tenminste iets kunt beschermen.
Laat ik nog maar eens benadrukken dat het belangrijk is dat je je bewust wordt van het feit dat jij alle recht hebt om die dagen door te brengen zoals jij dat wilt. Ook feest -of andere belangrijke dagen. Het allerbeste advies is en blijft; ontwijk alle mensen die jou op welke manier dan ook beschadigen. Deze mensen ben jij niets verplicht, ook niet als het je vader of je moeder is (of wie dan ook).
Ik weet als geen ander hoe moelijk het is om dit daadwerkelijk in praktijk om te zetten. Ingewikkelde familie-dynamiek en verplichtingen, schuldgevoelens of vervelende gevolgen wanneer je je eigen gang gaat, maken het volledig voor jezelf kiezen vaak heel lastig. Maar…
Onttrek je van verplichtingen met de narcist…
…blijft de de belangrijkste tip.
Stel je eigen geluk voorop. Jij bent niet verantwoordelijk voor andermans feestdagen. Zelfs niet als het jouw vader of moeder is. En zeker niet wanneer zij jou beschadigen.
Als dit betekent dat alleen zijn met feestdagen béter is voor jou dan ernstig emotioneel beschadigd te worden door de narcist(e) in je leven, so be it.
Als je de keus hebt… maak jouw feestdagenperiode alleen en zonder de narcist zo comfortabel, knus en liefdevol mogelijk voor jezelf. Verwen jezelf met lekkere en gezonde hapjes. Neem een warm bad, steek kaarsjes aan, trek je comfy joggingbroek aan en plant jezelf voor mooie films die jou een warm gevoel geven. Of ga lekker de natuur in. Maak die frisse wandeling, alleen of met je kinderen of hond of met een vriend(in). Of pak de fiets en ga lekker toeren. Ga lekker alleen een film zien in de bioscoop. Of cocoon jezelf heerlijk thuis op de bank met een kop thee en een mooi boek. En draai mooie muziek. Besteed je tijd aan een leuke hobby. Wát dan ook!
En…je hoeft je niet te schamen of schuldig te voelen. Schuldgevoel, dé grootste oorzaak dat veel mensen toch maar “de verplichte nummertjes” visites afleggen met de feestdagen. Kies voor jezelf!
Er zijn legio mensen alleen tijdens deze dagen. Of breng de feetsdagen eens door met nieuwe mensen die misschien ook alleen zijn. Dit zou jou ook verassend goed kunnen doen.
Maar, kun je er écht niet omheen de feestdagen met narcisten door te brengen? Dan heb ik 4 tips om deze periode door te komen mét de narcist(en) in je leven:
1. Verwacht niets van de narcist(e)!
Stel jezelf er vantevoren goed op in, dat je niets meer van de narcist verwacht. Vooral wanneer je (nog) in de relatie zit (hetzij als partner, minnaar/minnares, of als familielid. Verwacht niets.Lastig, ik weet het, maar probeer het.
Hoop niet op een knus en warm samenzijn met een geborgen veilig gevoel. Verwacht hulp noch medewerking in het organiseren en mooi maken van deze dagen. Hoop niet op kadootjes waaruit inlevingsvermogen blijkt, verwacht geen gezelligheid van hem of haar, geen compliment of liefdevol gebaar. Geen attenties, verwacht niet de arm om je heen wanneer je dit nodig hebt.
En vooral: laat hem/haar niet blijken waaraan jij behoefte hebt of waar je naar verlangt!
Laat jouw verlangen naar een gezellige, warme of feestelijke dagen, zo weinig mogelijk blijken aan de narcist. Dit namelijk, triggert de narcist(e) om al zijn registers te openen om jou te kwetsen en alle aandacht naar hem te zuigen. Hoe meer jij je verlangen toont, hoe harder hij zal toeslaan om jouw feestdagen tot een frustrerende emotionele hel te maken. Dit geldt eigenlijk het hele jaar door: hoe belangrijker iets voor jou is en hoe meer jij hoopt op zijn/haar medewerking of steun en erkenning hiervoor, hoe meer hij jou zal laten vallen. En dit gaat vaak op uiterst geniepige manier.
Geef jezelf niet bloot
Zodra jij ‘jouw’ narcist(e) laat merken of weten waar jij behoefte aan hebt of waar je gevoeligheid en kwetsbaarheid ligt, werkt dit als een rode lap op een stier. Jouw behoeftes, gevoeligheid en wensen geven hem de munitie om heerlijk op je te ‘schieten’.
Laat hem dus nooit merken waar je naar verlangt en wat je nodig hebt. Niet in woorden en niet in je lichaamstaal. Niet eens tussen de regels! Zo ontneem je hem de kans om jou hierop te ‘pakken’. Elke gevoeligheid van jouw kant is een kans voor hem om jou te bespelen en te kwetsen. En hij doet dit zeer geraffineerd en met een glimlach op zijn gezicht. Geef hem die kans niet.
Verwacht dus niets: daarmee bescherm je jezelf voor grote teleurstellingen. Leg je je hoofd niet ‘onder de guillotine’ met je wensen en behoeftes.
2. Grey Rock
Maak hem, zijn gedrag, zijn opmerkingen en acties totaal onbelangrijk. Onthecht, détach. Maak alles onbelangrijk waar het zijn gedrag en opmerkingen betreft.
Stel je er vantevoren op in, dat je al zijn tactieken om reacties uit jou te lokken, aandacht te zuigen, kwetsende dingen die hij zegt of doet, wanneer hij wegloopt of anderzijds energie slurpt en aandacht eist, zult negeren.
Beloof aan jezelf, dat jij dit negatieve manipulatieve gedrag negeert, al kook je van binnen! “Grey rock” heet deze techniek. Grey rock is het onverschillig of niet reageren op maniertjes om jou uit de tent te lokken, om een reactie uit je te trekken, om je emotioneel te maken. Straal naar hem uit, dat zijn gedrag en opmerkingen jou niet raken. Dat het je totaal onverschillig laat. Hoe moeilijk dit ook is!
Komt hij niet opdagen? Of komt hij uren te laat? Laat hem en bel er vooral niet achter aan. Begin gewoon met je diner, of wat jullie tijdens dit soort dagen met anderen ook zouden gaan doen.
Onverschillig blijven = grey rock
Maak hem (zijn gedrag, opmerkingen, blikken) dus onbelangrijk. ‘Grey Rock it’. Ga je eigen gang, laat ook zeker geen boze, verdrietige, (of verliefde) reacties uit je lokken. Geef niks bloot van je gevoels -en gedachtenwereld. Noch jouw wensen en behoeftes en geef ook niet je geheime en vertrouwelijke zaken bloot.
Blijf dus kalm en oppervlakkig, praat over koetjes en kalfjes. Over Ajax en Feyenoord, het weer, het nieuws, alles wat aan de oppervlakte blijft.
Bescherm jezelf. Alles waarmee jij jezelf kwetsbaar(der) maakt, zal de narcist gebruiken om jou te kwetsen op gewiekste manieren. Narcisten zijn als roofdieren, maar ze zien er niet zo uit. Ze presenteren zich als een mak wollig aandoenlijk lammetje, maar achter je rug, wanneer je het niet ziet, komt het roofdier tevoorschijn. Narcisten zijn de meest laffe roofdieren die je je kunt bedenken.
Als hij ergens een druppeltje behoeftigheid of kwetsbaarheid ruikt, verscheurt hij je, maar omhuld met de mantel der liefde (of zg. grapjes) en in gespeelde onschuld. Wanneer jij verdriet of stress hebt, of juist andersom; als jij ergens gelukkig om bent: dan ben je prooi voor ze. Dat móet kapot, geluk moet kapot en bij verdriet moet er móet nog meer pijn toegevoegd worden. Dus toon beide liever niet aan hen.
Beeld je een soort scherm in, dat jou omringt waardoor de narcist jou niet kan raken. Schud je veren uit. Laat álles wat hij doet of zegt van je afglijden en besteed er echt geen aandacht aan. En ja, dit is ontzéttend moeilijk, het voelt onmenselijk en dat is het ook. Maar het is nodig om niet door de manipulaties van de narcist geraakt te worden. Dit vergt oefening.
Laat je niet uit de tent lokken
Narcisten zijn er meester in, reactie uit jou te lokken. Ze weten exact hoe en waar ze jou het meest mee kunnen raken. Waarschijnlijk zúl je ook geraakt worden, maar laat het hem in ieder geval niet merken. Wees sterk en verdraag het, voor de ’time being’ dat je er niet onderuit kunt bij ze te zijn.
Raakt en kwetst hij je diep en bijzonder gemeen? Zonder jezelf dan bijvoorbeeld even af, desnoods op het toilet. Doe ademshalingsoefeningen die je rustiger maken. Raap jezelf bij elkaar en visualiseer op jouw manier, dat je niet meer te raken bent. Maak hem onbenullig. Een kwal of een naaktslak desnoods, in je gedachten.
Denk bijvoorbeeld aan het moment dat je daar weg kunt en vrij bent. Of vertrek direct. Denk aan iets waar je gelukkig van wordt. Visualiseer een onzichtbare beschermlaag om je heen waar de narcist niet doorheen kan prikken.
Reageer dus ‘gewoon’ niet (ik weet het, dat is ontzettend moeilijk). Dit zou kunnen voelen alsof je over je heen laat lopen, maar dat is niet zo. Zodra jij namelijk, ‘hapt’ (=reageert) heeft hij beet en dat is zijn doel, want dan wordt het nog leuker voor hem. Hem en zijn opmerkingen/blikken/gedrag negeren en/of doen alsof ze jou niets doen, maakt de narcist totaal machteloos. Fake it till you make it, gaat hier écht op.
Het maakt jou de sterkere, ook al voelt het van binnen alsof je ontploft van woede of verdriet, laat hem dat niet zien. Elk sprankje aandacht geeft hem brandstof. Ook aan jouw gezicht, in je blik, aan de toon van je stem, je lichaamstaal kan hij merken of je geraakt bent of niet. Probeer jezelf in alles onder controle te houden, tot aan de stand van je wenkbrauwen toe.
Negeer alle manipulaties, nare opmerkingen of kwetsend gedrag
Als je niet onder een vorm van reactie uit kunt, geef je niet meer dan een “hmmm interessant…of kort “oké”… met een ongeinteresseerde blik. Meer niet en loop weg of keer je naar iemand anders met een ander gespreksonderwerp. Negeer zijn manipulerende opmerkingen volledig. Negeer het in je houding, in wát je zegt en hóe je het zegt. In hóe je kijkt en in de toon van je stem. Geef hem een “nonsens reactie” als je een reactie moet geven . Bijvoorbeeld: “oh? Goh….” en loop weg.
3. Limiteer de tijd dat je samen bent.
Limiteer de tijd dat je samen móet zijn. Bepaal vantevoren hoelang jij blijft. Maak duidelijk hoelaat je komt en wanneer je uiterlijk weer weg zult gaan.
Probeer de tijd dat je aan hem blootgesteld bent, in te perken tot het minimaalst mogelijke. Kun je perse niet onder dat familiediner uit? Kom dan zo laat mogelijk en vertrek zodra het kan. Probeer het bij maximaal een paar uurtjes te houden. Op deze manier beperk je de schade die ze aan kunnen richten en de tijd dat jij toneel moet spelen en niet jezelf kunt zijn. Hiermee spaar je mogelijk nog wat energie en eigenwaarde.
4. Gebruik een beetje vleierij.
Het laatste advies is er eentje die jou misschien vreselijk tegen de borst stuit (mij ook maar het kan even helpen);
Als de situatie tussen jou en de narcist redelijk ‘rustig’ is op dat moment, kun je zijn ego strelen met hier en daar een compliment. Je voorziet hier in hun niet te bevredigen behoefte aan bevestiging en aandacht. Probeer dit wel zo oprecht mogelijk te doen. Dit doe je voor jezelf, ten eerste omdat het ‘oprechte’ voor jou zelf beter voelt (als het goed is).
Er is vast iets wat hij werkelijk goed kan. Geef hem daarover terloops een compliment, zodat je niet het gevoel hebt net zo fake te zijn als de narcist zelf. Narcisten ’ruiken’ bovendien onmiddelijk of jij oprecht bent of niet. “Ruikt” hij dat jij hem een compliment geeft omdat je bang voor hem bent of omdat je een wit voetje bij hem wilt halen, dan zul je dat vroeg of laat te voelen krijgen. Dus doe dit alleen als je oprecht iets goed van hem vindt.
Gek genoeg voelen narcisten oprechtheid bij anderen haarfijn aan, maar zijn tegelijk totaal ongevoelig voor hun eigen ‘fakeness’. Als je de feestdagen met één of meerdere narcisten uit moet zittten, probeer hen dan dus wat te vleien. Alleen om te zorgen dat jij deze tijd nog enigzins comfortabel uit de strijd kunt komen. ‘Don’t overdo it though… ‘. Hou het luchtig en natuurlijk.
Hoovering
Een waarschuwing voor degenen die een narcist als ex hebben:
De feestdagen zijn bij uitstek een kans om jou te ‘hooveren’ (terug te winnen / in te palmen). Hou hier rekening mee. Vlak voor en tijdens de feestdagen (of andere belangrijke dagen) kun je plotseling berichtjes verwachten van een ex, waar je lange tijd niets van hebt gehoord.
Het is de ultieme periode om jou in te palmen met ‘warme berichtjes’ die mooi klinken, maar totaal betekenis -en inhoudsloos zijn. De – “Ik denk aan je – ik mis je – hoe gaat het met je? – ik kan je niet vergeten” – berichtjes kunnen ineens verschijnen.
Het kunnen ook ogenschijnlijk onbenullige berichtjes zijn zoals “Zag ik jou nou wel of niet in de Albert Heijn zaterdagmiddag?” …Dit om het gesprek met je te openen en weer toegang tot je (gevoelens) te krijgen. Dit zijn hoovering tactieken en voelen voor veel doelwitten vaak als compliment of als hoopgevend (zie? Hij houdt toch van me). Niks is minder waar.
Hoover-berichtjes van narcisten hebben maar 2 doelen:
1. Hij gebruikt jou, om zijn huidige partner jaloers te maken, te ‘straffen of te kwetsen’. Niet meer niet minder. Je wordt gebruikt om, één van je opvolgsters of voorgangsters te kwetsen. Of…
2. Hij zit zonder “brandstof” oftewel hij heeft op dit moment niemand of ne weinig ‘goede narcistische voeding’ en grijpt alles aan om welke ex dan ook, dus ook jou, weer in zijn leven terug te manipuleren. En om jou vervolgens, als je bijt, weer te kunnen manipuleren en misbruiken. Do not fall for this!
Tot zover mijn tips om de feestdagen enigzins uit te houden in bijzijn van narcisten. Ik hoop van harte dat jij redelijk ongeschonden uit de feestdagen zult komen.
Tot die tijd wens ik jou (hopelijk) fijne feestdagen, de kracht om hier doorheen te komen, wijze besluiten en een geborgen gevoel tijdens deze donkere dagen. En nog beter; oprecht lieve mensen of dieren om je heen.
Lukt het jou niet om emotioneel los te komen van een narcistische partner? Kijk dan eens bij: Loskomen van de Traumaband.
“Gek genoeg voelen narcisten oprechtheid bij anderen haarfijn aan, terwijl ze zelf zo fake zijn….”..mooi gezegd!
Een compliment verzinnen om de sfeer wat te versoepelen is voor mij dan ook iets waar ik zelf niet op gekomen was, maar wat zeker inzetbaar zou kunnen zijn….
Partners van narcisten zijn meestal Te Loyaal, en ook Te Goeder Trouw……Als hij maar gelukkig is…….dachten wij vroeger dan😉 🌅