Wat is Gaslighting?

Gaslighting is één van de vele manipulatie technieken die de narcist inzet om jou uitgeput en verward te maken.

Was jij normaal gesproken iemand die zaken helder en scherp zag, een sterke mening had en stevig met beide benen op de grond stond? Maar twijfel je sinds een tijd of je dingen nog wel juist ziet, of dat wat je zojuist zag of hoorde, wel écht gebeurde? Twijfel je of je nog wel helder kunt denken of waarnemen? Twijfel je ineens aan alles en iedereen, inclusief jezelf? Voel je je onverklaarbaar neurotisch of paranoia en is het alsof jij alles anders ervaart dan anderen?

Dan wordt jij mogelijk ge-gaslight. Gaslighting is een verraderlijke manipulatietechniek om iemand aan álles te laten twijfelen. Het wordt toegepast door, vooral narcisten en psychopaten om macht op iemand, uit te oefenen. Het is een techniek die langzaam een mentaal en emotioneel gif in je ‘injecteert’ waardoor je steeds meer gaat twijfelen aan jezelf en de realiteit.

Overal waar je “hij/hem/zijn” leest kun je ook “zij/haar” lezen wanneer het een vrouwelijke narcist en een mannelijk doelwit betreft. 

Door iemand te gaslighten laat je haar bewust twijfelen aan de waarheid, haar ervaring en waarneming. Gaslighten is een wrede manier om iemand ongemerkt gek te laten worden (én gek te laten lijken naar de buitenwereld). Het gebeurt mannen en vrouwen.

Ja, óók intelligente, hoogopgeleide en mensen met stevige persoonlijkheid!

Je twijfelt steeds vaker aan alles, vooral jezelf. In je hoofd is ineens een vreemde strijd tussen wat je waarneemt én wat jou verteld wordt door degene die jou manipuleert. Dát je gemanipuleerd wordt is voor veel mensen in die situatie vaak lang niet duidelijk.

Met gaslighten kun je iemand laten twijfelen of de rode auto, die duidelijk rood is, wel rood is. Als je wordt ge-gaslight zul je steeds vaker ernstig twijfelen of datgene wat je ziet, voelt, hoort, vindt of ervaart wel zo is. Langzaam ga je je afvragen of je gek aan het worden bent. En… zit je vaak met een enorm slecht gevoel, over jezelf dat je maar niet kunt plaatsen.

Waar komt de term gaslighten vandaan?

De term komt uit de film Gaslight uit 1944 en gaat over een man die zijn vrouw systematisch brainwashed tot op het punt dat zij denkt dat ze gek aan het worden is. Dit is wat narcisten (onder andere) toepassen op hun doelwit en hun omgeving.

 

Macht en controle

Gaslighting is een vorm van mind-control (mindfuck zou een beter woord zijn) die narcisten en psychopaten bewust toepassen, terwijl ze de vermoorde onschuld spelen.

Overigens kunnen mensen zonder narcistische of anti-sociale persoonlijkheidsstoornis ook wel gaslighten. Ik zie het helaas overal en nergens gebeuren en merk ook zelf nog vaak dat ik met een ‘gaslighter’ te maken heb. Zo iemand hoeft dan niet persé narcist te zijn, maar gaslighten doen heel veel mensen (helaas). En heel veel mensen hebben niet in de gaten dat ze worden gegaslight.

Gaslighten is een vorm van pesten/liegen en/of zich ontdoen van verantwoordelijkheden. Het is het ontkennen of omdraaien van de waarheid, de werkelijkheid. Een manier die subtiel en onzichtbaar is, maar veel schade aan het slachtoffer brengt als die er langdurig aan bloot is gesteld.

Gaslighten is een manier om iemand buitenspel te zetten en uit te putten of te beschuldigen. Degene die langdurig gegaslight wordt, gaat zich steeds labieler voelen en zal ook zo overkomen naar de buitenwereld. Die buitenwereld wordt overigens ook gemanipleerd door de narcist, maar ook die heeft dat niet door. Veel mensen om en rond een narcist hebben het gevoel dat ze ‘vrienden zijn’ met de narcist, maar hebben niet in de gaten dat ze als pionnetjes ingezet en gebruikt worden. En die onwetendenheid is precies wat de narcist in stand wil houden.

Isoleren van het doelwit

 

Langdurig gegaslight worden kan slachtoffers hun baan kosten en zelfs hun familiebanden, vriendschappen en reputatie. Maar ook hun mentale en fysieke gezondheid. Narcisten doen er alles aan, om het doelwit te verwijderen van de realiteit, die overtuigend door hem ontkend en verdraaid wordt.

Deze manipulatie isoleert jou op den duur van je sociale kringen en soms zelfs je familie. Zij zullen geneigd zijn eerder de leugens van de narcist te geloven en veel slachtoffers zien zelfs hun familie van zich afdrijven die niets van de manipulaties van de narcist doorzien. Ja bizar he? Het is inderdaad zó destructief en gevaarlijk.

Dat de narcist geloofwaardiger overkomt, komt omdat jij labiel en neurotisch begint te worden en de narcist ogenschijnlijk stabiel en ‘geloofwaardig’ blijft. Dit toont tegelijk de kille gewetenloosheid van de narcist. Hij voelt geen enkele schuld of schaamte over wat hij doet. Daarom blijft hij zo “cool and collective” onder dit alles en komt hij over als de mentaal gezonde. Terwijl hier sprake is van een ernstige pathologie bij degene die stabiel lijkt. Een narcist wordt niet gehinderd door schuldgevoel of geweten. Niet naar het slachtoffer en niet naar zijn omgeving, nooit! Ook niet naar zijn eigen kinderen, als speelt hij deze rol bijzonder goed naar de buitenwereld.

Gaslighting drijft jou af de realiteit, van je omgeving en van je eigen gezonde verstand. Gaslighten is één van de manieren waarop narcisten macht over jou en de omgeving houden. Niemand weet meer wat waar is, behalve het slachtoffer, maar die denkt dat ze gek aan het worden is en wordt bovendien door niemand geloofd. Als dat niet creepy is….? Kun je je de machtloze hel waarin een slachtoffer leeft, voorstellen? Je wordt psychisch ernstig mishandeld maar je bent de enige die dit ziet. Je wordt niet geloofd door je omgeving en erger; je wordt op den duur zelfs voor dader of gek aangezien.

 

Jij zag niet, wat je net zag…

Narcisten die gaslighten vertellen schaamteloos, zelfs de meest – er dik bovenop liggende – leugens. Soms is het zelfs genant, zó duidelijk is het dat de narcist liegt en tóch komt hij ermee weg. Hij ontkent gewoon wat je ziet en gaat hierin net zolang en overtuigend door, dat je uiteindelijk maar opgeeft . Gaslighten doen narcisten op zó’n overtuigende dominante of juist sluwe ‘lieflijke’ manier dat je serieus gaat twijfelen of dát, wat je zag, inderdaad niet gebeurde, zoals de narcist jou oplegt.

Dat wat je zojuist écht zag, hoorde of voelde, gebeurde dus niet, aldus de narcist. En dat wat er werkelijk gebeurde, is nooit gebeurd. Narcisten zijn griezelig goed in hoe ze jou laten twijfelen aan je eigen waarnemingsvermogen en de realiteit. Op dezelfde manier houden ze ook de omgeving onder controle, die hiervan niets, maar dan ook niets doorziet.

Een voorbeeld van gaslighting

 

Zag je je partner met eigen ogen vreemdgaan? Was er geen twijfel mogelijk? Was het overduidelijk wat er gebeurde en sprak je hem hierop aan? De narcist zal zonder blikken of blozen alles ontkennen, zelfs nog in zijn blote kont en de dame in zijn bed. Of hij geeft er een bizarre draai aan, mocht hij niet ontkennen. Met de bizarre uitleg ontkent hij namelijk alsnog.

Een verklaring die kant noch wal raakt, zal hij dan geven. Vaak gaat dit samen met een andere manipulatietechniek die wordsalad heet. Hij maakt jou aan het twijfelen over wat je zojuist zag en je raakt in een bizarre – kant noch wal rakende – discussie. Wat jij zojuist zag, is niet zo. En als het wel zo is dan heeft hij daar een nonsens verklaring of smoes voor.

Bijvoorbeeld: “ik lag met haar in bed omdat ze zo eenzaam was, ik kon er niks aan doen, ik moest wel, anders zou ze zichzelf wat aandoen”… Hij maakt zichzelf hiermee nog hulpverlener en slachtoffer ook! Hij voelt geen enkele gene bij de absurdheid van zijn uitleg. In de toon van zijn stem en de blik in zijn ogen echter, ligt daarbij óók nog duidelijk een beschuldigende blik naar jou. Niet hij, maar jij gaat over de grens, blijkbaar….

Bizar en krankzinnig

 

Voel je het krankzinnige al? Dit is de wereld volledig upside-down. Om de realiteit nog meer te verdraaien legt hij jou onmiddelijk een gevoel van schuld en schaamte op. Vliegensvlug draait hij de rollen om. Jij moet je schamen dat jij hem hierop aanspreekt. Want, zoals de narcist beweert; “jij ziet altijd spoken – jij bent altijd jaloers – je claimt teveel – er mankeert iets aan je ogen – hoe durf je? Of… je bent niet open minded genoeg, hij “hielp” de vrouw alleen maar. Of erger en wat elke narcist daarbij ook schaamteloos doet: ook de dame is schuldig want ze “trok hem zo het bed in”. Arm schaap. Oók de dame in het bed is schuldig, nog waar ze bij ligt. Voor niemand heeft hij respect. Waarschijnlijk heeft hij haar al een tijd ge-lovebombed. Maar ook achter háár rug om, zal hij haar obsessief, hysterisch, leugenaar of borderliner noemen naar anderen. Zo lijkt het alsof hij niets van die vrouw moet weten, terwijl hij nog maar net tussen de lakens met haar weg is. Ja, zo schaamteloos en laf zijn narcisten dus.

Hoe kun je mij zó beschuldigen”, vind de narcist terwijl hij net betrapt is. “Hoe kun je mij zó haten”… Met het pijnlijke bewijs voor je neus, krijgt niet hij, maar jij een angstaanjagende woedeuitbarsting over je heen. Of nog griezeliger; de ‘narcissistic stare‘ die echt shockerend is. Je staat aan de grond genageld. Eerst door de shock van het bedrog. Direct daarna door de beschuldigingen die jij dan ook nog over je heen krijgt. Ineens ben je niet de dupe, maar dader. Je hebt geen enkel recht om je diep gekwetst te voelen en je hebt geen enkel recht om dat uit te spreken. Huh?

Gaslighten hoeft niet altijd over vreemdgaan of liegen te gaan. Gaslighten ís trouwens een vorm van liegen. Het kan om totale onbenulligheden gaan die worden ontkent of verdraaid. Maar wáág het niet hem daar op aan te spreken. Zelfs niet met het bewijs in je handen! Yes, narcisten zijn echt zó twisted.

Troef voor de narcist

Dit gedrag is zó onvoorstelbaar voor normale mensen, dat anderen jou niet kunnen begrijpen en daarom ook niet goed geloven. Het is zó ver af van de ‘normale wereld’ en irreëel dat jij het ook niet goed aan anderen uit kunt leggen. Woorden schieten te kort. Ook dit is een troef in de handen van de narcist: anderen geloven je niet omdat hij (of zij), naar de buitenwereld zo normaal, goed functionerend en charmant overkomt. En omdat normale mensen zich geen énkele voorstelling kunnen maken van zijn bizarre gedrag en denkwereld. Het gaat ieders normaal voorstellingsvermogen te buiten en daarom hebben slachtoffers zoveel moeite om geloofd en goed geholpen te worden.

De verdraaiing, ontkenning en blameshifting is zó bizar dat je niet weet wat je overkomt en hoe je hierop moet reageren. Niemand kan zich hierop voorbereiden. Weinig mensen weten hoe ze hiermee moeten dealen. Op zoiets ben je niet voorbereid. Het laat jou aan de grond genageld en het gekke is, je gaat je enorm slecht over jezelf voelen. De schaamte en schuld die hij zou moeten voelen, voel jij. Maar wacht even, was jij nou niet degene die zojuist bedrogen werd?

Het verschil met ‘normaal’ gedrag

Stel je dit scenario eens voor met iemand die geen narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft, maar wel op heterdaad werd betrapt tijdens vreemdgaan. Hoe is de reactie van een ‘normaal’ persoon? Deze man (of vrouw) zal schrikken dat zijn partner hem betrapt. Er overvalt hem een golf van schaamte en schuldgevoel. Hij zal erg geschrokken zijn en er álles aan doen om zich te verontschuldigen en proberen het vertrouwen terug te winnen. Hij zal oprechte uitleg willen geven of excuses maken. Hij zal verdriet voelen voor wat hij heeft gedaan. Hij zal zich in zijn partner in proberen te leven en de pijn die hij haar deed. Geen haar op zijn hoofd die overweegt uit te vallen naar de partner. Een mens met geweten verdrinkt daarna in zijn eigen schuldgevoel en schaamte en projecteert dit niet op zijn partner die hij zojuist diep heeft gekwetst….Dit om even terug te komen in de ‘normale’ wereld.

Terug naar de gaslightende narcist….

Projectie en blameshifting

De narcist, eerst schuldig aan vreemdgaan, dan aan gewetenloos liegen en kontdraaien, wurmt zich meteen in de slachtofferrol en voor je het weet ben jij de schuldige, ben jij de dader en schaam jij je… niet hij.

Dit is de volgende manipulatietechniek en dit noem je projectie en blameshiften. In dit voorbeeld gebeuren er dus verschillende dingen die jou volledig uit balans brengen. Eerst wordt je gegaslight: “wat je zag, dat zag je niet”. Wat je zag, is niet zo. Je waarneming wordt ontkent. Dan wordt de pijn die je hebt van datgene wat je zag, ook ontkent. Het is belachelijk dat je pijn voelt, vindt de narcist. Oftewel; je wordt gedenigreerd, gekleineerd, belachelijk gemaakt. “Want het was niet zo, dus waar heb je het over”. En daarbovenop krijg je nog wat pijnlijke gevoelens zoals schaamte en schuld op je afgeschoven. Niet hij, maar jij bent de dader, niet hij, maar jij wordt aangesproken…

In korte tijd zit je dus met een rollercoaster aan heftig tegenstrijdige gevoelens die jou aan álles laten twijfelen; aan jezelf, je partner en wat er zojuist gebeurde. Dit levert een uitputtende strijd op in je hoofd en in je gevoel.

Je gaat heel erg twijfelen aan je waarnemingsvermogen en jezelf; of je inderdaad zo jaloers of bekrompen bent en of je hem niet te hard hebt aangepakt. Je gaat serieus twijfelen of de andere vrouw hem echt zo nodig had….je twijfelt of het verdriet en de schrik die je voelt, wel voelen mag. Bizar hé? Dat dit mogelijk is, is niet te bevatten; maar het gebeurt heel veel mensen. Ja, ook intelligente en zelfbewuste sterke mensen. Mannen én vrouwen. Tussen partners, maar ook van ouder naar kind, van werkgever naar werknemer en meer…

De narcist speelt heel overtuigend, alsof hij het slachtoffer is. Hij loopt weg en laat jou achter met een oorlog aan conflicterende slechte gevoelens in en over jezelf. Je weet niet meer wat waar is, wie je partner is en wie jijzelf bent. Bovendien zit je opgescheept met een enorme bult verdriet, woede en ongeloof, verwarring, schuld en schaamte waarin je door niemand gehoord noch erkend wordt. Niet door je narcistische partner, maar ook niet door je omgeving. Je raakt verder en ver uit balans en steeds meer geisoleerd.

Als je nog steeds niet een goed beeld hebt van wat gaslighting is; bekijk dan eens naar deze uitzending van 2Doc. Hierin een extreem voorbeeld van gaslighting door de overheid/Belastingdienst, waarbij één hele groep mensen, ont-zet-tend is gegaslight met zeer extreme schade. Wie? De mensen van de toeslagenaffaire…. “Duidelijker kan ik het niet maken…” 

Andere voorbeelden van gaslighting

De narcist ontkent of verdraait bijvoorbeeld regelmatig, wat je hem nét nog hoorde zeggen (het maakt niet uit wat). Dit kan letterlijk binnen vijf minuten zijn.

Jij: “Je zei net dat….”.
Narcist: “Nee, dat heb ik niet gezegd” of: “je hebt het weer verkeerd begrepen” (voel je de ‘schuld’-verschuiving al?). De ‘dat heb ik niet gezegd’ kun je hem letterlijk 2 minuten geleden ‘loud & clear’ nog hebben horen zeggen.

Jij: “Je zei gister dat je bloemkool lekker vind, dus heb ik dat gemaakt….”.
Narcist: “Bloemkool? Dat lust ik niet” en kijkt jou aan alsof je gek bent. Hij haalt z’n neus op voor wat je gekookt hebt en loopt de deur uit naar de friettent…

Dit lijkt een kleinigheid, maar als jou dit soort dingen continu gebeuren is dit doodvermoeiend, vernederend en respectloos én stressvol. De schuld en schaamte wordt naar jou verlegd; jij bent degene wiens oren niet deugen. Of jij bent te dom om hem te begrijpen. “Je luistert weer niet” of “zo bedoelde ik dat niet”. Dit kán natuurlijk,.. soms. Maar jij kent hem door en door en je weet dat je hem dát hebt horen zeggen en ook wat hij ermee bedoelde. Als dit vaker gebeurt, weet je nu dat je ge-gaslight wordt. De toon waarop hij iets zei was duidelijk, de context was duidelijk. Maar hij ontkent of verdraait dit meteen en legt een schaamtegevoel bij jou, “er mankeert jou iets”. Je voelt jezelf een schlemiel. En nog meer schlemiel omdat je door iets voor hem te koken wat hij zei lekker te vinden, het hem naar de zin probeerde te maken. Want ook dat wordt niet erkend. Stel, je had het ‘fout’ van de bloemkool, het feit dat je je best voor hem deed wordt ook niet gezien maar juist de grond in getrapt. Vernedering ten top.

Wat hier gebeurt is behalve gaslighten en vernederen, ook projectie: de schaamte die hij jou oplegt, is eigenlijk zijn eigen schaamte die hij niet kan en wil voelen, hij dumpt dit letterlijk op jou. En het erge is; jij voelt het! Het dringt ongewild in je eigen ziel en hart door.

 

Meer vormen van gaslighten

 

  • Jou laten twijfelen over je hobbies, smaak of voorkeuren: “nee dat vind jij niet leuk” – dus ronduit jou je eigen mening ontnemen – Of “vind je dat nou écht leuk?” ..op neerbuigende belachelijk makende toon, alsof je dom bent dat je dat leuk vindt. Dit kan heel subtiel en tussen de regels door gebracht worden. Als jou dit maar vaak genoeg opgelegd wordt, dan stop je uiteindelijk van het geven van je mening, je ervaringen, je smaak en enthousiasme over iets. Narcisten laten je twijfelen over je smaak, je mening, je werk, je talenten, je hobby’s, je behoeftes, verleden, herinneringen (nee, zo was het niet), je gevoelens (zo ‘hoef’ je je niet te voelen), en je voorkeuren. Kortom, over álles! Alles wat jij vindt, ziet, zegt, gelooft, voelt, ervaart of je herinnert, is niet zo of is onzin of overdreven of belachelijk, …volgens de narcist.
  • Ténzij…. je met hem in de lovebomb -of hooverfase zit, want dan is alles gewéldig aan jou en alles is geweldig wat jij leuk vindt. Dát….duurt helaas maar even en is alleen om jou in te pakken.
  • Er wordt aan je identiteit en integriteit gemorreld. De narcist is hierin zó gewiekst dat je de verwarring en ‘schuld’ bij jezelf zoekt en niet bij hem (waar hij hoort).Hij speelt dit zo geraffineerd dat hij altijd vrijuit gaat, onschuldig lijkt en zelfs slachtoffer lijkt van jou “paranoia, je waanbeelden, je foute waarneming en je warrige geheugen, je slechte smaak of je moeilijke karakter”. Hij is het slachtoffer, niet jij…. vind hij. En dit maakt hij jouw omgeving ook duidelijk. Nog voor jij zelf door hebt wat er gebeurt, begint je omgeving ook aan jou te twijfelen.
  • Gaslighten is ook: “jij bent te overgevoelig”, als je aangeeft dat je je gekwetst voelt. Gekwetst worden ligt dus aan jouw ‘overgevoeligheid’. Nooit aan zijn manipulaties, pesterijen, leugens, kleinerende opmerkingen en kwetsende gedrag. Hij laat jou twijfelen aan jezelf, niet aan hem. Bovendien raak je verward. Voorheen vond hij álles leuk, wat jij leuk vind. Voorheen was alles wat jij zei, deed of vond helemaal geweldig. Maar langzaam wordt dit afgebrokkeld. Of “jij ziet altijd spoken”, als je hem voor de zoveelste keer wijst op liegen.
  • Gaslighten is ook: zeggen iets te doen maar het tegenovergestelde doen. Of zeggen iets niet te doen en het dan juist wel te doen. Hem hierop aanspreken zal alle hierboven genoemde effecten geven. Je zult belanden in een hopeloze ‘wordsalad’ discussie inclusief vernederd worden. Het kan gaan om onbenullige dingen (vaak bewust om jou te testen, yes it is thát bizar!). Maar het kan ook gaan om belangrijke dingen. In beide gevallen slaat de verwardheid bij jou toe en dát is de bedoeling van de narcist
  • Gaslighten is jou de ‘liefde’ verklaren (of met je bedrijven) en nog dezelfde dag voor je neus opzichtig flirten met een ander en jou links laten liggen. Ja, dit doet hij bewust. Je voelt je een geconsumeerd hapje dat hem tot dienst is geweest, maar nu niet meer nuttig is. Dit doet vooral de somatische narcist en vaak amper nadat je intense sex hebt gehad en hij jou, naar jouw idee intens liefhad. Snoeihard en ijskoud laat hij jou daarna opzichtig links liggen en test jou grens door opzichtig voor je neus met een ander te flirten, handtastelijk te worden, woordjes in te fluisteren etc. Liefst pal voor je neus. Gebruikter en vernederder en verwarder kun je je niet voelen.
  • Gaslighten is kwaad over iemand spreken tegen jou, maar vervolgens gezellig met diegene optrekken (of meer). Dit is zulk bizar gedrag dat het jou uit balans trekt. Hij doet dit bewust, zo kan hij zien hoever je te manipuleren bent en hoeveel je ‘pikt’.
  • Gaslighten is jou beschuldigen van dingen die juist hij zelf doet. Dit is ook weer wrede manier van gaslighten. Hij zal zijn beschuldiging aan jou bovendien ook ‘subtiel’ aan de buitenwereld kenbaar maken zodat jij schuldig lijkt. Terwijl jij juist degene bent die last heeft van dit gedrag door hém. Behalve dat, moet je ds ook nog dealen met de beschuldiging van iets wat je niet hebt gedaan, maar waar je juist slachtoffer van werd. En dan daarbovenop nog jouw omgeving die jou als dader ziet en begint buiten te sluiten. Wel wat veel om te dragen en te verwerken nietwaar?
  • Gaslighten is ook; anderen leugens vertellen over jou, zonder dat je dit weet en waartegen je je dus ook niet kunt verweren. Hij is zijn meest lieve aandachtige zelf tegen jou. Je vermoed niets, je denkt dat je gelukkig bent samen! En opeens wordt je door ‘vrienden’ of kennissen ontvriend of krijg je oordelende kille blikken toegeworpen waar je niets van begrijpt. Of je wordt onverklaarbaar genegeerd door mensen waar je altijd leuk en goed mee was. Voor jou is het een raadsel waarom mensen ineens zo tegen je doen. Het voelt stressvol, angstig en heel verontrustend. Je kunt het niet plaatsen, je begrijpt het niet. Weer voel je je schuldig maar je weet niet waaraan.
    Die mensen, die hebben geen idee wat zich achter de schermen afspeelt. Dit is een heel traumatiserende ervaring die veel onrust en angst in je op kan roepen. Kun je je voorstellen hoe bedreigend het voelt dat je omgeving jou negeert, buitensluit en/of bespot, over je roddelt terwijl je geen idee hebt waarom dit is, omdat je niets fout hebt gedaan? Zo krijg je mensen kapot. Zo lijkt de narcist de held en het slachtoffer tegelijk. Perfecte combi om mensen aan zijn zijde te krijgen en hen af te leiden van de waarheid (oftewel, zijn leugens).
  • Je wordt nu niet alleen door de narcist gegaslight, maar ook door een onwetende omgeving die de geraffineerde leugens van de narcist klakkeloos gelooft. Zonder dat je begrijpt waarom, voel je dat je “buiten de groep” komt te staan. En soms weet je half waarom, maar kun je je niet verdedigen omdat de narcist jou al tien stappen voor is en precies weet hoe hij de omgeving moet bewerken. Het ware verhaal wordt verdraaid en jij kunt er niets tegen doen. Hoe meer je je probeert te verdedigen, het ware verhaal te vertellen, hoe schuldiger je lijkt. Dit geeft heel veel onrust, stress en angst bij het slachtoffer, je kunt bij niemand meer terecht. Jij weet hoe het wérkelijk zit maar je voelt en merkt aan alles dat je verdedigen geen zin heeft. Ineens ben je een zondebok, een dader, een leugenaar, een gestoorde.
  • Gaslighten is ook wanneer de narcist zich belangrijke gebeurtenissen tussen jullie “ineens” niet meer herinnert. Stel je hebt samen een dierbare herinnering (althans, dat dacht jij), maar om jou te kleineren en uit balans te brengen doet hij of hij hier niks meer van weet. Hoe pijnlijk is dit? Of hij ontkent ijskoud dat het ooit gebeurd is. Weg mooie herinnering, die was dus blijkbaar niets waard. Of hij is gebeurtenissen ‘vergeten’ die veel impact hadden in jouw leven, vooral als hij er aandeel in had. Hij speelt ‘dommetje’. Hij weet dat het jou kansloos maakt je gelijk, recht of excuses te krijgen. “Hij is onschuldig, hij weet het “echt” niet”. Dit is extreem verwarrend en pijnlijk om mee te maken. Je kunt je niet voorstellen dat volwassen mensen bewust zo doen. Ze drijven hun ‘weet ik echt niet’ zó stellig door tot je denkt dat hij het écht niet meer weet. Zo wordt jou elke vorm van erkenning voor wat je door hebt maakt, ontnomen. Het kan overigens ook zomaar, áls hem dit goed uitkomt, dat hij het later ineens wel weer weet. maar alleen als hem dit dient.
  • Ken je iemand die zo tegen jou doet? Well I’ve got news for you! “Do-not-buy-this-b.s.!”.

Emotioneel misbruik eist ook fysiek zijn tol

gaslighting

Op geestelijk, emotioneel en lichamelijk niveau eist gaslighting en alle andere emotionele mishandeling op de lange duur een zware tol aan je gemoedstoestand en gezondheid. De stresshormonen die door narcistisch misbruik aangewakkerd worden (en blijven), kunnen serieuze ziektes veroorzaken. Langdurig emotioneel misbruik is een ernstige aanslag op je zelfbeeld, je wereldbeeld én je immuunsysteem.

Heb je hulp nodig om los te komen uit de traumaband na een relatie met een narcist? Binnenkort is er een nieuw online traject beschikbaar. Hou hiervoor de nieuwsbrief in de gaten.

 

Waarom gaslighten narcisten?

Een narcist gaslight ten eerste om iedereen af te leiden van zijn echte gedrag en acties, waarvan hij echt wel weet dat ze niet door de beugel kunnen. Leugens, bedrog, lastercampagnes, vreemdgaan, fraude, manipulaties, het uitspelen van mensen tegen elkaar; roddelen. Met gaslighten kom je er altijd mee weg. Dat weet hij en dus zet hij het in als een machtig wapen.

Ten tweede gaslighten narcisten om hun doelwit, (vaak partner, kind, collega of andere naaste) in hun macht te houden en uit te putten. Hoe bizar het ook klinkt; narcisten en psychopaten kunnen door middel van gaslighten, niet alleen één persoon, maar hele groepen mensen manipuleren en in leugens laten geloven. Oók wanneer bewijzen voor de leugens torenhoog zijn. Kan dit echt? Ja, het gebeurt dagelijks en op grote schaal, voor ieders neus. Daar is een verklaring voor:

Doelwitten van narcisten die worden gegaslight, raken geisoleerd van hun omgeving. Ze veranderen van sterke optimistische mensen, in labiele mensen. De omgeving van het doelwit voelt onbewust ‘iets’ aan. Misschien kunnen ze er hun vinger niet opleggen, maar de omgeving voelt onbewust dat het beter is om niet té veel tegen een bepaalde persoon (de narcist) in te gaan, (waarvan ze soms niet weten dat hij of zij narcist is). En bovendien voelen ze aan het slachtoffer dat ze daar maar beter niet teveel mee om moeten gaan, want daar ‘is ook iets mee’. Er heerst vaak een angstcultuur, die al zo ‘ingebakken’ is, dat velen zich er niet eens van bewust zijn.

 

Omstanders van de narcist

Maar omstanders vóelen wel dat het vervelende gevolgen kan hebben wanneer ze níet ‘meegaan’ met de narcist(ische omgeving). Vaak weten zij niet dat ze met een narcist te maken hebben, maar er wordt onderhuids wel ‘iets’ gevoeld.

Bij omstanders (van de machtige populaire narcist) heerst een sluimerende diepgewortelde angst om óók verstoten, buitengesloten of doelwit te worden. Het ontbreekt de meeste mensen aan moed, hier openlijk níet in mee te gaan. Hier niet in meegaan, vergt dus oneindig veel moed, bewustzijn en behoorlijke zelfverzekerdheid én integriteit. Helaas ontbreekt het veel mensen daaraan.

Dit geldt nog veel meer, als de narcist iemand is met aanzien, status of macht en er een soort populariteit omheen hangt. En die kans is groot, juist bij narcisten. Of wanneer mensen op één of andere manier afhankelijk zijn van de narcist of belangen hebben in omgang met hem; zullen ze weinig of geen tegengas geven, laat staan openlijk opkomen voor het doelwit.

En zo worden ongemerkt óók de omstanders gegaslight zónder dat ze het door hebben. Zo heeft het slachtoffer vaak niet alleen de narcist tegen zich, maar ook haar omgeving. De narcist heeft het zóver voor elkaar, dat mensen uit zichzelf al de realiteit of waarheid ontkennen dan wel negeren. En de narcist heeft het zover dat niet hij, maar de omgeving het doelwit buitensluit en verstoot. Handig he? Meer dan genoeg ingredienten voor NSS en Complexe PTSS waarmee levens geruïneerd worden.

Angstcultuur en verborgen narcisme

 

Deze onbewust aangevoelde angst maakt het bizar genoeg dus prima mogelijk dat de realiteit, de WAARHEID, makkelijk onder het vloerkleed wordt geveegd, óók door omstanders. Het gebeurt elke dag en overal. Tot bij de hoogste bomen, en misschien zelfs juist daar wel. Mijn eigen ervaring en die van vele andere doelwitten van machtige narcisten is dat, helaas, de meeste mensen liever wegkijken en meegaan met de narcist, dan opkomen voor de waarheid en opkomen voor het doelwit. Omdiezelfde reden konden Hitler en meer van deze types, ‘gewoon’ hun gang gaan… Ook vandaag de dag nog. Ja, ook in jouw omgeving en meer dan je denkt. 

“People don’t want to hear the truth,
because they don’t want their illusions destroyed”

En dan is er nog het type omstanders dat stiekem smult van andermans drama en leedvermaak. Of zij willen liever meevaren op de macht/status van de narcist en vinden integriteit en waarheid niet zo belangrijk . Dit zijn de verborgen of de ‘meeliftende’ narcisten, de flying monkeys en minstens zo gevaarlijk. Er volgt nog een apart artikel over flying monkeys en omstanders.

Daarom staat het doelwit volledig alleen, wordt niet geholpen en zelfs volledig buitengesloten en verstoten. Bekeken vanuit de natuur, is dit een zeer traumatische ervaring. Buitensluiten betekent in de natuur, in je oer- instinct, de dood. Nu is dat tegenwoordig niet direct meer zo, maar het zit wel ingebakken in ons systeem en indirect kan dit wél hetzelfde gevolg hebben (ziekte, zelfmoord, niet geholpen worden). Uitgestoten en ‘vertrapt’ worden is heel traumatisch, afgezien nog van het traumatiserende gedrag wat de narcist zelf op je botviert.

Omstanders hebben in het geval van narcistisch misbruik daarom ook een bepaalde medeplichtigheid. Zij weten dit vaak niet (direct) omdat ze óók gemanipuleerd/gebruikt en bespeeld worden door de narcist. Degenen die het wel weten ontbreekt het aan moed óf aan integriteit om op te komen voor het doelwit of de waarheid. Degenen die het ontbreekt aan integriteit, zijn hoogstwaarschijnlijk, ook narcist.

Verder blijven veel omstanders vaak blind voor de manipulaties van de zo charmante onschuldig lijkende narcist. Hun naïviteit staat hun in de weg om de realiteit überhaupt te kunnen zien.

Waar twee kijven….

 

Dat brengt mij automatisch bij de vaak uitgesproken woorden waar slachtoffers vaak mee geconfronteerd worden: “waar twee kijven hebben twee schuld” of “elk verhaal heeft twee kanten”.

Zie hier, de ultieme onrechtvaardigheid wanneer in zo’n verhaal één narcist/psychopaat/pathologisch leugenaar is en een ander slachtoffer. Waar er één uiterst geraffineerd liegt en een ander slachtoffer is van extreme manipulaties en intimidaties, zijn er géén twee gelijkwaardige kanten aan een verhaal. De ene kant is dat er eentje gewetenloos liegt en de ander slachtoffer is. Punt.

Een slachtoffer ‘kijft’ niet, er kijven in zulke gevallen geen twee gelijkwaardige mensen. Een slachtoffer heeft er uberhaupt nimmer voor gekozen om in zo’n situatie terecht te komen.

In zulke situaties gelden deze gezegden dus NIET. Wees daarom voorzichtig voor je zoiets roept. Gezegden als “waar twee kijven…” of “elk verhaal heeft twee kanten” zijn in zulke situaties juist nóg meer munitie voor narcisten en omstanders om het slachtoffer volledig te ‘blameshiften’ en te verstoten. Hierover in een ander artikel meer…

Hoe weer je je tegen gaslighting?

 

Dit is een lastige, want meestal zit je er al tot je nek toe in, voor je het door hebt. Áls je het ooit al doorkrijgt. Als je langdurig gegaslight bent zul je professionele hulp nodig hebben die jou helpt weer terug in de realiteit te komen.

Mijn belangrijkste tip is: ontken je eigen waarnemingsvermogen, je waardes, normen, ervaringen en je gevoel niet. NOOIT. Blijf bij je waarnemings vermogen. Blijf bij jezelf!

Laat je niet van dé of jouw waarheid afpraten, domineren, chanteren of manipuleren. Je voelt het in je lijf wanneer dit gebeurt. Wordt jij op één of andere manier de dupe van iemands gedrag of actie? Kwetst iemand jou maar ontkent diegene jouw gevoel? Neemt hij of zij hiervoor niet de verantwoording door zich oprecht bij je te verontschuldigen? En erger: legt hij of zij de schuld en schaamte bij jou?
Vertrouw dan op je gevoel en blijf daarbij. Laat je geen schuld of schaamte opleggen. Wanneer iemand dit bij jou probeert, moet je maken dat je afstand houdt van zo iemand. Ik weet, dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Pak het roer over jezelf

Voor iedereen die hiermee dealt, is het online traject “loskomen van de traumaband” beschikbaar.

Herstellen van narcistisch misbruik
error: Content is protected !!