Onveilig opgroeien

KOPP kind

Als jij opgroeide in een onveilige omgeving omdat je ouders of verzorgers psychische problemen hadden, is de kans groot dat jij jezelf in je volwassen leven steeds opnieuw terugvind in soortgelijke situaties of relaties. Kind zijn van ouders met psychiatrische problemen kan een enorme impact hebben op je leven. Kinderen die opgroeien met een ouder (of beide) met psychische problemen, noem je een KOPP kind. (Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen).

Als jij onveilig opgroeide, was er geen of weinig ruimte voor jouw ontwikkeling. Je kon niet zijn wie je was, je kon geen kind zijn en je niet uiten zonder verstrekkende gevolgen. Je werd gemanipuleerd, onderdrukt, gestraft, gebegeerd, niet gezien en niet gehoord. Je was bezig met overleven en continu aan het inschatten wat er van je verlangd werd om je ouders of familie tevreden houden.

Je werd verantwoordelijk gehouden voor het geluk van je verzorgers in plaats van andersom. Je kon of mocht niet je eigen ‘ik’ ontwikkelen. Je werd niet of maar deels gezien en niet gehoord. Je werd niet of ambivalent geholpen in je ontwikkeling of zelfs tegengewerkt. Er was geen ruimte voor jouw kleine ‘ik-je’, om te leren en te ontdekken wie jij bent.

Als je zo bent opgegroeid, is de kans groot dat je onbewust gedragspatronen hebt ontwikkeld zoals: ‘pleasen’, jezelf wegcijferen, je gevoelens onderdrukken, voortdurend anderen tevreden houden, ten koste van jezelf. Je bent niet anders gewend en je weet niet beter. Je hebt geen gezond referentiekader. Waarschijnlijk doe jij zonder erbij na te denken alsof alles goed met je gaat terwijl dat soms niet zo is. Als je continu je eigen gevoelens opzij drukt, ook al doe je dit onbewust, dan breekt je dit vroeg of laat op. Je zult steeds opnieuw in situaties terecht komen die niet gezond voor je zijn. Als kind ontwikkelde je patronen om te overleven om zoveel mogelijk mishandeling en misbruik te voorkomen en onbewust zet je deze ‘strategie’ nog steeds in.

Als ik praat over mishandeling of misbruik, dan is dat niet per definitie fysiek of seksueel misbruik. Het gaat hier vooral over het onzichtbare psychische misbruik. Ook wel “narcistisch misbruik”, van een ouder of verzorger met persoonlijkheidsproblematiek of iemand anders in de naaste omgeving. Dit type misbruik sluipend destructief en onzichtbaar met verregaande gevolgen voor het kind en de volwassene die het moet worden.

Als jij zo’n kind was, ervaar je waarschijnlijk je leven lang onderdrukte woede, chronische stress, depressieve gevoelens, angst, eenzaamheid, frustratie, een laag zelfbeeld, schuldgevoelens, schaamte en/of gevoelens van machteloosheid, uitzichtloosheid en hulpeloosheid. Waarschijnlijk hou je tegelijkertijd naar de buitenwereld de schone schijn hoog. Je bent altijd ogenschijnlijk de sterke, de zelfstandige en de empathische. Waarschijnlijk ‘draag je anderen’ en blijf je ondanks alles positief en verdraagzaam. Te verdraagzaam en té empathisch, behalve naar jezelf. Het zit in je systeem. Onbewust. Je doet het zonder dat je het weet.

Als je zo opgroeit en het niet veilig is om is om jezelf te zijn, dan zul je je tot ver in je volwassen leven niet bewust zijn van patronen die jou steeds weer in zelfde situaties en relaties brengt. Voor jou is jezelf wegcijferen en geen stem hebben normaal. Je kent waarschijnlijk je eigen stem en wensen niet eens. Hoe had je ook moeten weten dat het anders kan? Je weet niet wat je eigen behoeftes zijn. Je hebt geen ruimte gehad om te leren wie jij bent of hoe jij jouw plek in deze wereld in moet nemen… Je hebt altijd geleerd dat dat niet mag. Jouw persoonlijkheid is in de kiem gesmoord en mocht niet groeien. Je bent niet goed toegekomen aan je eigen ontwikkeling. Je bent geprogrammeerd jezelf op zij te zetten voor anderen en niet bezig te zijn van wat jij nodig hebt. En daarbij is de kans ook groot dat je nooit toe bent gekomen om je echte potentieel professioneel te ontwikkelen. Misschien ook wél… maar loop je ook op dat gebied jezelf voorbij. Tót het moment dat je rock bottom raakt. Je bent op. Ziek, je kunt niet meer. Je bent volledig opgebrand geraakt.

Dit is meestal het moment dat je je bewust gaat worden hoe jij je voelt en dat jij steeds meer gaat zien dat jij je op meer gebieden in je leven in een web van van manipulatie en machtsmisbruik beland bent. Vaak gebeurd deze bewustwording als je ‘rock bottom’ raakt. Hetzij door een fikse burnout, hetzij door depressie, (complex) posttraumatisch stresssyndroom of ziekte e.d. Wat jij op je schouders hebt gedragen was zó zwaar, dat je opgebrand of ziek bent geworden. Hoe erg ook; dít is wel DE ommekeer voor veel mensen naar heling. Het was nodig om je wakker te schudden en de eerste stappen naar een nieuw leven te zetten.

Wat is er nodig voor heling?